مقدمه
کاربر فعال ماهانه (MAU) اصطلاحی است که به مشتریان خاصی که در طول ماه با محصولات و خدمات یک شرکت تعامل دارند، اطلاق می‌شود. در واقع MAU شاخص کلیدی عملکرد (KPI) است که تعامل کاربران آنلاین را اندازه‌گیری می‌کند. این معیار به‌وسیله مشاغل اینترنتی برای ارزیابی شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های آنلاین و شرکت‌های ساخت اپلیکیشن موبایل استفاده می‌شود.
به‌طور کلی برای سرمایه‌گذاران، تعداد کاربران فعال ماهانه یک شرکت از اهمیت زیادی برخوردار است. این معیار نمای کلی از رشد کاربران یک شرکت ارائه می‌کند. علاوه‌براین MAU درک درستی در مورد توانایی شرکت‌ها برای جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان فعلی ارائه می‌دهد. معمولا اگر تغییر مهمی در MAU صورت بگیرد، تأثیر چشمگیری روی ارزش سهام یک شرکت در صنعت رسانه‌های اجتماعی می‌گذارد.
با اینکه در استانداردهای فعلی حسابداری، MAU به‌عنوان معیار رسمی شناخته نمی‌شود اما شرکت‌های دولتی آن را در گزارش‌های مالی خود گزارش می‌دهند. به‌عنوان مثال غول‌های شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و توییتر در گزارش‌های فصلی خود زمان زیادی را به بررسی روند رشد کاربران فعال ماهانه (MAU) اختصاص می‌دهند.
اهمیت کاربران فعال
از دیدگاه حرفه‌ای، درک نحوه تعامل کاربران با وب‌سایت شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است. تعداد زیاد کاربران فعال نشان‌دهنده میزان تعامل افراد با یک محصول است. بنابراین تعداد بالای کاربران نشان می‌دهد که در یک دوره زمانی، یک محصول خاص توانسته رضایت مشتریان را جلب کند و موجب حفظ آن‌ها شود.
از طریق اندازه‌گیری تعداد کاربران فعال (MAU)، شرکت‌ها می‌توانند تأثیر استراتژی‌های بازاریابی و تجربه مشتری خود را بهتر ارزیابی کنند. در واقع MAU می‌تواند دید کلی از موفقیت یک کسب و کار ارائه دهد و می‌توان آن را به‌عنوان مبنایی برای محاسبه سایر معیارهای کلیدی به‌کار برد.
چگونه می‌توان از تعداد کاربران فعال ماهانه (MAU) استفاده کرد؟
برای محاسبه تعداد کاربر فعال (MAU) هر شرکت می‌توان از پارامترهای مختلفی استفاده کرد. به همین دلیل منتقدان MAU اعتقاد دارند که تعداد کاربران فعال ماهانه در مقایسه با سایر رقبای خود شاخص عملکرد (KPI) منصفانه‌ای نیست. از سوی دیگر، طرفداران MAU معتقدند که زمانی می‌توان تصویر دقیقی از کاربران فعال ارائه داد که آن را در کنار سایر معیارهای استاندارد قرار دهند.
با توجه به اینکه کاربر فعال ماهانه (MAU) یک متغیر کمی است، فقط می‌توان بر اساس آن ترافیک سایت را مشخص کرد و از سایر مؤلفه‌ها که نشان‌دهنده کیفیت یا کمیت تجربه کاربران هستند، مستثنی است. MAU در استانداردهای حسابداری به رسمیت شناخته نمی‌شود زیرا فاقد استانداردهای لازم برای تعریف اصطلاحات کلیدی مثل «فعال» و «کاربر» است.
غالبا شرکت‌ها این اصطلاحات را با استناد به روش‌های مختلف، تعریف می‌کنند. در یکی از این تعاریف اینطور بیان می‌شود که در صورتی می‌توان بازدیدکنندگان سایت را به‌عنوان کاربر فعال در نظر گرفت که برای ورود به سایت حساب کاربری و اعتبارنامه داشته باشند. شرکت‌های دیگر الزامات مختلفی برای پذیرفتن افراد به عنوان کاربر فعال دارند.
چگونه می‌توان تعداد کاربران فعال ماهانه (MAU) را محاسبه کرد؟
بررسی تعداد کاربران فعال ماهانه کار ساده‌ای نیست. علی‌رغم اینکه تعداد کاربران فعال ماهانه، به‌طور معمول توسط بیشتر کسب‌وکارهای اینترنتی محاسبه و گزارش می‌شود، اما هنوز استاندارد مورد قبولی برای تعریف کاربر فعال وجود ندارد.
به‌عنوان مثال برخی از شرکت‌ها برای ارزیابی تعداد کاربران فعال، افرادی را که اخیرا از وب‌سایت آن‌ها بازدید کرده‌اند، در نظر می‌گیرند. از طرف دیگر، بعضی از شرکت‌ها فقط افرادی را که در سایت حساب کاربری ایجاد کرده‌اند، به‌عنوان تعداد کاربران فعال محاسبه می‌کنند. بنابراین هر شرکت روش خاص خود را برای ارزیابی تعداد کاربران فعال ماهانه خود دارد. تعریف شبکه اجتماعی فیس‌بوک از کاربران فعال ماهانه به شرح زیر است:
- کاربر فعال ماهانه (MAU) فیس‌بوک
کاربر فعالی که دارای حساب کاربری است و طی ۳۰ روز گذشته از تاریخ ارزیابی، از طریق وب‌سایت، برنامه تلفن همراه یا برنامه پیام‌رسان وارد فیس‌بوک شده و از آن بازدید کرده است.
تعریف توییتر برای سنجش تعداد کاربر فعال ماهانه متفاوت است:
- کاربر فعال ماهانه (MAU) توییتر
کاربر توییتر که در طول دوره سی روزه‌ای که به تاریخ ارزیابی ختم می‌شود، وارد توییتر شده یا حساب کاربری ایجاد کرده و احراز هویت شده است و از طریق وب‌سایت، برنامه‌های دسک‌تاپ یا تلفن همراه، پیامک، برنامه‌ها یا وب‌سایت‌های شخص ثالث معتبر وارد توییتر شده است.
به صورت کلی، تعداد کاربران فعال ماهانه با استفاده از داده‌های داخلی هر شرکت محاسبه می‌شود. شناسایی کاربران خاص از طریق شناسه‌هایی مثل نام کاربری یا Email انجام می‌شود. علاوه‌براین شرکت‌ها باید با دقت نظر بالایی به تعداد حساب‌های تکراری، نادرست و هرزنامه‌ها که می‌توانند داده‌های MAU را تحت تأثیر قرار دهند، نظارت داشته باشند. اغلب شرکت‌ها برای جلوگیری از بروز تورم مصنوعی در معیارهای استاندارد، این آیتم‌ها را برای محاسبه تعداد کاربران فعال ماهانه (MAU) خود در نظر می‌گیرند.
مشکلات مربوط به MAU
فقدان استانداردهای لازم یکی از مشکلات مهم در زمینه استفاده از معیار MAU است. از آنجایی‌که شرکت‌ها روش‌های خاص خود را برای محاسبه تعداد کاربر فعال ماهانه (MAU) دارند، استفاده از یک معیار معین برای مقایسه دقیق، امر چالش‌برانگیزی است.
- فیس‌بوک
مؤلفه‌های فردی و سایر معیارهای MAU که برای ارزیابی ترندها در رسانه‌های اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، زمینه فعالیت برابر را برای رقبا به‌وجود نمی‌آورند. برای مثال در سال ۲۰۱۵ شبهه‌هایی علیه تعداد کاربران فعال فیس‌بوک به‌وجود آمد که این شرکت را مجبور کرد تا تعریف مشخصی از MAU ارائه دهد.
این شرکت در بیانیه خود اعلام کرد که «پینگ‌های شخص ثالت» را از سیستم خود حذف کرده است. این عکس‌العمل سریع از طرف یکی از غول‌های رسانه‌های اجتماعی این سؤال را به وجود آورد که آیا سایر وب‌سایت‌های رسانه اجتماعی نیز از این روش برای محاسبه تعداد کاربر فعال ماهانه خود استفاده می‌کنند؟
- توییتر
در همین راستا، سال‌ها است که توییتر به سرمایه‌گذاران خود توصیه می‌کند که از تعداد کاربران فعال روزانه (DAU) به جای کاربران فعال ماهانه (MAU) برای ارزیابی استفاده کنند. در گزارش مالی سه ماهه سوم سال ۲۰۱۵، توییتر حدود چهار میلیون MAU از دست داد. بر اساس استدلال این شرکت، اکثر «کاربران» به صورت کلی از وب‌سایت استفاده نمی‌کردند. اما وقتی مرورگر وب سافاری، متعلق به اپل، اقدام به جمع‌آوری خودکار داده‌های توییتر کرده، تعداد آن‌ها نیز محاسبه شده است.
در سال ۲۰۱۹ توییتر اقدام به اشتراک‌گذاری داده‌های مربوط به DAU خود کرد. این شرکت بعد از تغییر MAU به DAU افزایش تعداد کاربران خود را ثبت کرد. با این حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا رقبا نیز اشتراک‌گذاری داده‌های MAU را متوقف می‌کنند یا خیر.
- محاسبات کلیدی
تعداد کاربر فعال ماهانه (MAU) فقط نشان‌دهنده کمیت کاربران است نه کیفیت آن‌ها. در بسیاری از موارد، برخی از کاربرانی که در تعداد MAU دخیل هستند، به صورت دائمی از خدمات یا پلتفرم شرکت استفاده نمی‌کنند و فقط بخش کوچکی از آن‌ها بیشترین درآمد را ایجاد می‌کنند. بنابراین این معیار اطلاعات دقیقی در مورد تعامل و مشارکت کاربران ارائه نمی‌دهد.
چه کسی از MAU استفاده می‌کند و چگونه این کار را انجام می‌دهد؟
اغلب اوقات شرکت‌ها برای محاسبه تعداد کاربر فعال ماهانه از پارامترهای مشابهی استفاده نمی‌کنند و همانطور که قبلا ذکر شد هیچ استانداردی برای تعریف اصطلاحاتی نظیر «کاربر» و «فعال» وجود ندارد. به‌همین دلیل بنابر نظر منتقدان MAU، این معیار مقایسه‌های ناعادلانه‌ای را در بین رقبا به‌وجود می‌آورد. برخی دیگر بر این عقیده‌اند که MAU فقط در ترکیب با سایر معیارهای استاندارد کاربرد دارد و عده‌ای دیگر این را مطرح می‌کنند که آیا اصلا معیار مناسبی است یا نه.
MAU معیار ارزیابی کمی است و فقط تعداد بازدیدکنندگان را طبقه‌بندی می‌کند، در واقع هیچ مؤلفه‌ای برای ارزیابی کیفیت تجربه کاربر وجود ندارد. برخی از شرکت‌ها هنگام محاسبه تعداد کاربر فعال ماهانه (MAU)، کاربر را به عنوان فردی در نظر می‌گیرند که به وب‌سایت آن‌ها دسترسی داشته است. برای بعضی از شرکت‌ها کاربر شخصی است که در وب‌سایت آن‌ها نام کاربری و رمز عبور ایجاد کرده است. عده‌ای دیگر برای تعریف کاربر فعال شرایط و مقررات خاصی در نظر می‌گیرند.
به‌عنوان مثال تعریف متا (META)، فیس‌بوک، از کاربر فعال ماهانه (MAU) کاربری است که قبلا حساب کاربری ایجاد کرده و وارد سایت شده است و در سی روز گذشته از تاریخ ارزیابی از طریق وب‌سایت شرکت یا تلفن همراه با فیس‌بوک تعامل داشته یا از پیام‌رسان آن استفاده کرده است. متا می‌تواند کاربر فعال روزانه (DAU) را نیز ردیابی کند که آن هم باید همان شرایط MAU را داشته باشد، با این تفاوت که به‌صورت روزانه بررسی می‌شود.
محدودیت‌های کاربر فعال ماهانه (MAU)
در واقع عدم وجود یک استاندارد مشخص برای ارزیابی اجزای MAU و سایر معیارهای تعیین‌کننده کمیت ترندها در رسانه‌های اجتماعی، موجب می‌شود که اطلاعات مربوط به این حوزه مورد شک و شبهه قرار بگیرند. در سال ۲۰۱۵ برای از بین بردن تردیدهای مربوط به تعداد کاربر فعال ماهانه، فیس‌بوک در تعریف خود از MAU تجدیدنظر کرد و اظهار داشت که افرادی را که کاربران فعال فیس‌بوک نیستند و برای به اشتراک گذاشتن محتوا از سایت دیگری که با لاگین فیس‌بوک ادغام شده، استفاده می‌کنند، به‌عنوان کاربر فعال ماهانه حساب نمی‌کند.
این یک حرکت مثبت از جانب فیس‌بوک است اما آیا سایر وب‌سایت‌های رسانه‌های اجتماعی نیز برای محاسبه MAU خود این تغییرات را اعمال می‌کنند؟
سال‌هاست که توییتر از سرمایه‌گذاران می‌خواهد که شرکت را بر اساس نرخ رشد کاربر فعال روزانه (DAU) و نه MAU مورد قضاوت قرار دهند. در سال ۲۰۱۵ با بررسی درآمد سه ماهه آخر، از توییتر خواسته شد که در مورد از دست دادن چهار میلیون کاربر فعال در سه ماهه سوم توضیحاتی ارائه دهد. این شرکت در مورد این ضرر و زیان توضیح داد که بسیاری از کاربرانی که به توییتر نسبت داده می‌شوند در واقع از توییتر استفاده نمی‌کرده‌اند اما زمانی که مرورگر وب سافاری اپل داده‌های خودکار توییتر را انجام داده، در شمارش به حساب آمده‌اند.
